Işık Renkleri
Güneş’ten gelen ışık beyaz ışık olarak adlandırılır ve bu ışık tüm renklerin birleşmesiyle
oluşur. Beyaz ışığı meydana getiren renklerden yeşil,kırmızı ve mavi ışığın ana renkleri veya temel
ışık renkleri olarak isimlendirilir.Bu üç renkteki ışığın birleşmesiyle beyaz ışık oluşur. Diğer bütün
renkler ise bu ışık renklerinin aynı ya da farklı miktarlarda birleşmesi ile oluşur.
Buna benzer biçimde,ana renkleri oluşturan magenta, sarı ve cyan renkleri birleştirildiğine de yine beyaz ışık elde edilir. Hatta tüm ışık renkleri aradaki farklı tonlarına kadar açılabilir. Fakat sonuç olarak tüm ışık renkleri birleştiğinde beyaz ışık elde edilir. Aşağıdaki resimde ana renkler ve bu ana
renklerin eşit miktarda birleşmesi ile oluşan ara renkler ve tüm renklerin birleşmesi ile oluşan
beyaz ışığın vizyonu verilmiştir.
Maddelerin Renkli Görünmesi
Çevremizde görmüş olduğumuz tüm maddeleri üzerlerine gelen ışığı yansıttıklarından dolayı görürüz. Ortamda ışık yoksa maddelerden yansıyan ışık olmaz ve maddeleri göremeyiz. Aynı
şekilde, maddelerin farklı renklerde görülmesi yansıttıkları ışık renklerine bağlıdır.
Bir madde veya cisim, üzerine gelen beyaz ışığın tümünü yansıtıyorsa beyaz, hiç birini
yansıtmıyor ve gelen tüm ışık renklerini soğuruyorsa siyah görünür. Mavi ve yeşili soğurup
kırmızıyı yansıtıyorsa kırmızı, kırmızı ve yeşili soğurup maviyi yansıtıyorsa mavi, kırmızı ve
maviyi soğurup yeşili yansıtıyorsa yeşil renk görünür. Ek olarak bir madde, üzerine gelen
ışıktaki kırmızı ve yeşili yansıtıyorsa bu iki rengin karışımı olan sarı, mavi ve yeşili
yansıtıyorsa bu iki rengin karışımı olan cyan, kırmızı ve maviyi yansıtıyorsa bu iki rengin
karışımı olan magenta renginde görünür.
Maddelerin Renkli Işık Altında Görünümü
Maddeler, üzerlerine gelen ışık içindeki hangi renkleri yansıtırsa o renk görünür. Kırmızı bir
çiçek, beyaz ışık içindeki kırmızı ışığı yansıtıp yeşil ve mavi ışığı soğurduğundan kırmızı
görünür. Peki, gelen ışık renkli olursa ne olur? Işığın cisimden yansıma ve soğurulma
kuralları değişmeyeceği için, kırmızı çiçek yine üzerine gelen ışığın içindeki kırmızıyı
yansıtacaktır. Eğer üzerine gelen ışık içerisinde kırmızı yoksa ışığı yansıtmadan hepsinı
soğurup siyah görünecektir. Aşağıdaki tabloda farklı renkteki cisimlerin farklı renklerde ışıklar
altındaki görünen renkleri verilmiştir
Not:Sarı ışık; kırmızı ve yeşil, cyan ışık; mavi ve yeşil, magenta ışık; mavi ve kırmızı ışığın birleşmesi ile oluşur.
Işığın Soğurulması
Soğurulma, bir madde üzerine gelen ışınların yansıtılmayarak tutulmasına denir. Maddelerin
ışığı soğurması, maddelerde ısı artışına sebep olur. Koyu renkli yüzeyler, ışınların
büyük bir miktarını soğurur, çok az bir kısmını da yansıtır. Açık renkli yüzeyler ise ışınların
çoğunu eklerken çok azca bir kısmını soğurur.
Bundan dolayı koyu renkli maddelerin sıcaklığı güneş altında daha fazla artarken açık renk
maddelerin sıcaklığı daha azca artar. Bu nedenle sıcak yaz günlerinde açık renkli kıyafetler
giyerek daha serin, soğuk kış günlerinde ise koyu renkli kıyafetler giyerek daha sıcak
hissedilir.
Günlük Yaşamda Yansıma ve Soğurulma:
Gökyüzünün mavi ve kırmızı görünmesi
Güneş’ten gelen ışığın rengi beyaz ise, gökyüzü neden mavi görünüyor?
Işığın ortamda farklı parçacıklarla etkileşerek dağınık bir halde etrafa yansıması saçılma olarak adlandırılır.
Güneş’ten gelen ışınlar atmosferdeki gaz ve tozlarla etkileşerek etrafa saçılır. Mor ışık en fazlaca
enerjiye sahip olan ışıktır ve ışığın enerjisi, rengi mordan kırmızıya gittikçe azalır. Gelen
ışının enerjisi ne kadar fazla ise saçılma miktarı da o kadar fazla olur.
Bu yüzden , enerjisi daha azca olan sarı, kırmızı şeklinde renkler daha azca saçılarak yoluna devam eder. Mor ve mavi ise atmosferdeki gaz ve tozlara çarparak saçılır. Sonuç olarak, gökyüzüne bakmış olduğumızda, taneciklerden saçılan mavi rengi görürüz. Aslında mor ışınlar mavi ışınlardan daha çok saçılır, fakat insan gözü mavi renge daha duyarlı olduğundan gökyüzünü mor değil, mavi
renkte görürüz.
Dünya’nın kendi etrafında dönmesinden dolayı Güneş ışınlarının atmosfere geliş açısı
değişir.Güneş yeni doğarken Güneş’ten gelen ışınlar en eğimli açıyla gelirler ve atmosferde çok daha uzun yol alarak yeryüzüne ulaşır. Işığın aldığı yol arttığından, atmosferde daha çok saçılan mavi ve mor ışık yeryüzüne ulaşamadan atmosfere yayılır. Daha az saçılan kırmızı ve sarı ışık ise yeryüzüne ulaşır. Bundan dolayı Güneş batarken ya da doğarken gökyüzünü kırmızı görürüz.
Deniz ve Okyanusların Mavi Renk Görünmesi
Deniz ve okyanuslar sulardan doğar. Suyun bir rengi yoktur,yani su renksizdir, fakat deniz ve okyanuslar çoğu zaman mavi olmak üzere renkli görünürler. Bunun birçok nedeni vardır.
Sığ denizlerde Güneş’ten gelen ışınlar suyun içinden geçer ve tabana ulaşır. Tabandan geri yansıyan ışınlar sudan çıkarak gözümüze gelir. Bu durumda bu bölgelerde denizin rengi, taban ne renk ise o renk görünür. Çünkü ışınlar tabandaki maddelerden yansırken o maddelerin rengindeki ışınlar yansır öteki ışınlar tabanda soğurulur.
Güneşten gelerek deniz ve okyanusların içinde ilerleyen bu ışınların bazıları su içinde derinlere inmeden atmosferdeki gibi saçılır. Saçılan bu ışınlardan gene en son mavi soğurulacağından saçılıp denizden geri çıkabilen baskın renk mavi olur. Deniz ve okyanusların mavi görünmesinin sebebi budur.
